Νίκος Δερεδάκης

  Πολύς λόγος γίνεται από την Κυριακή το βράδυ, βραδιά των εθνικών εκλογών, για την είσοδο στο ελληνικό Κοινοβούλιο του «κόμματος» ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ, ενός πολιτικού μορφώματος που έπιασε ουσιαστικά στον ύπνο το δημοκρατικό πολιτικό μας σύστημα. Έχοντας, ουσιαστικά, τον έγκλειστο στις φυλακές Δομοκού, Ηλία Κασιδιάρη, ως ιδεολογικό αρχηγό τους, κατάφεραν αθόρυβα, να ξεπεράσουν τον σκόπελο του Αρείου Πάγου, να ανακηρυχθούν επίσημα, να κατέλθουν στις εκλογές της 25 ης Ιουνίου και να καταφέρουν μια «περηφανή» νίκη, γελοιοποιώντας το σύνολο του πολιτικού κόσμου αλλά και τους συνταγματολόγους που «περί άλλων ετύρβαζαν». Και το κερασάκι στην τούρτα, ο Ηλίας Κασιδιάρης, με πλατύ χαμόγελο, να ποζάρει με φόντο τα κάγκελα της φυλακής και το σύνθημα ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ να συμπληρώνει το μπλουζάκι του με την περικεφαλαία των Σπαρτιατών.

  Πρέπει να ήταν το 1979 ή 1980. Στην Αθήνα μέναμε τότε, στο Χαϊδάρι. Ο πατέρας μου, δάσκαλος σε ένα δημοτικό της περιοχής, συνήθιζε να ψωνίζει κρέας από ένα συνοικιακό κρεοπωλείο, του Μάκη. Μια μέρα, που μπήκε στο κρεοπωλείο, είδε κρεμασμένο στο τσιγκέλι ένα λαχταριστό κατσικάκι. Ρώτησε τον κρεοπώλη πόσο κοστίζει το κιλό, για να πάρει την αποστομωτική απάντηση: «Δάσκαλε! Αυτό δεν είναι για δημοσίους υπαλλήλους!».

  Σύμφωνα με τους πολιτικούς επιστήμονες, όλων των κομματικών αποχρώσεων, η μεταπολίτευση στην Ελλάδα μπορεί να ήρθε το 1974, με την πτώση της Χούντας και την επάνοδο της Δημοκρατίας, ολοκληρώθηκε, όμως, το 1981 με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

  Ο Κώστας Σημίτης, μετά την επικράτησή του στο κόμμα, ήρθε σε ανοιχτή ρήξη με το κομματικό παρελθόν, αμφισβητώντας ευθέως τις μέχρι τότε πρακτικές και κυρίως το ύφος της κομματικής ηγεσίας, καταγγέλοντάς την για λαϊκισμό, πελατειακό σύστημα, αλαζονεία και συγκεντρωτισμό. Άλλωστε, η Συνθήκη του Μάαστριχτ, που υπέβαλλε πολιτικές σύγκλισης και δημοσιονομικής εξυγίανσης, δεν άφηναν πολλά περιθώρια διαφοροποίησης στον νέο Πρόεδρο. Έτσι, επήλθε σύγκρουση των δύο εσωκομματικών τάσεων, των Εκσυγχρονιστών και των Προεδρικών στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.   Η τελική επικράτηση του Κώστα Σημίτη, μεγιστοποίησε το πολιτικό του κεφάλαιο, το οποίο έσπευσε να αξιοποιήσει με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Στις εκλογές που διεξάγονται στις 22 Σεπτεμβρίου 1996, το ΠΑΣΟΚ βγαίνει πρώτο κόμμα με ποσοστό 41,49% εκλέγοντας 162 βουλευτές.   Ειδικά στην Κρήτη το ποσοστό του κόμματος άγγιξε το 55,7%.

  Το ΠΑΣΟΚ ιδρύθηκε από τον Ανδρέα Γ. Παπανδρέου στις 3 Σεπτεμβρίου 1974, αμέσως μετά από την επανόρθωση της Δημοκρατίας στη χώρα. Το τρίπτυχο που προσδιορίζει τον ιδεολογικό προσανατολισμό του, σύμφωνα με την ιδρυτική του διακήρυξη, είναι, εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση. Η δυναμική του νέου φορέα δεν ήταν την εποχή εκείνη άμεσα ορατή και η επιτυχής έκβαση του εγχειρήματος κάθε άλλο από παρά προκαθορισμένη ήταν. Η «αντιιμπεριαλιστική» τοποθέτηση της ιδρυτικής διακήρυξης, συνέδεσαν το ΠΑΣΟΚ, όσο κανέναν άλλο κομματικό φορέα, με τον κοινωνικό-πολιτικό ριζοσπαστισμό της εποχής.     Συμμετέχει στις πρώτες εκλογές που διεξάγονται στην Ελλάδα, μετά την πτώση της Δικτατορίας, στις 17 Νοεμβρίου 1974, λαμβάνοντας ποσοστό 13,58%, εκλέγοντας 12 βουλευτές. Στην Κρήτη εξέλεξε έναν Βουλευτή, στον νομό Ηρακλείου, τον 55χρονο οικονομολόγο και αντιστασιακό Γεώργιο Ψαρράκη, λαμβάνοντας ποσοστό 16,60%.