Ψήφισμα Γενικής Συνέλευσης της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος το 1947 εν μέσω εμφυλίου.

 

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Γερμανούς, τον Οκτώβριο του 1944, η Ελλάδα και οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να απολαύσουν το αγαθό της ελευθερίας. Λίγο αργότερα ξεκίνησε ένας ανελέητος εμφύλιος πόλεμος, που στοίχισε τη ζωή σε χιλιάδες Έλληνες. Παραδοσιακά, η αρχή του ορίζεται στην επίθεση ομάδας ανταρτών στον Σταθμό της Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας τη νύχτα της 30^ης Μαρτίου 1946, παραμονή των πρώτων εθνικών εκλογών μετά την απελευθέρωση, από τις οποίες το ΚΚΕ απείχε με απόφασή του.  Η επίθεση αυτή στοίχισε τη ζωή σε 11 χωροφύλακες. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στον εθνικό και τον Δημοκρατικό στρατό, που υποστηριζόταν από το ΚΚΕ, διήρκεσαν έως και τον Αύγουστο του 1949, οπότε και έληξαν με ήττα των δυνάμεων του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος, για να ακολουθήσει μια ανελέητη δίωξη των κομμουνιστών που συνεχίστηκε, ουσιαστικά, έως και την επανόρθωση της Δημοκρατίας το 1975. Για πολλά χρόνια οι συγκρούσεις αυτές, με ωμότητες και από τις δύο πλευρές, αποκαλούνταν «συμμοριτοπόλεμος». Μόλις το 1989, επί κυβέρνησης Τζανετάκη καθιερώθηκε ο όρος «εμφύλιος πόλεμος».

Η ελληνική κοινωνία είχε υποστεί έναν βαθύτατο πολιτικό διχασμό, που έπληξε ακόμα και μέλη των ίδιων οικογενειών. Το επίσημο ελληνικό κράτος, με τον κυβερνητικό στρατό και την χωροφυλακή, με την υποβοήθηση των Άγγλων, αρχικά και των ΗΠΑ, στη συνέχεια είχαν βάλει στο στόχαστρο όχι μόνο τον Δημοκρατικό στρατό αλλά και οποιονδήποτε είχε αριστερές ιδέες.

Σε αυτό το ψυχροπολεμικό, εμφυλιακό κλίμα έλαβε χώρα η ΙΘ (19^η) Γενική Συνέλευση της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (ΔΟΕ) από τις 7-13 Ιουλίου 1947, ενώ οι μάχες μαίνονταν, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Στην καθιερωμένη, αυτή, ετήσια γενική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε σε κεντρική αίθουσα των Αθηνών, συμμετείχαν 52 δάσκαλοι, αντιπρόσωποι των Διδασκαλικών Συλλόγων όλων των νομών της χώρας. Από το Ρέθυμνο συμμετείχε ο Πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Παντελής Ηλιακάκης (1885-1965). Οι δάσκαλοι, ως δημόσιοι υπάλληλοι, ηθελημένα ή παρά τη θέλησή τους ήταν υποχρεωμένοι να στηρίζουν τον εθνικό στρατό και τις κυβερνητικές κινήσεις και αποφάσεις, ειδάλλως κινδύνευαν, το λιγότερο, με απόλυση.

Αντιπρόσωποι Διδασκαλικών Συλλόγων παρακολουθούν τις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης

Στα πρακτικά της 19^ης Συνέλευση της ΔΟΕ, τα οποία μου δώρισε ο εκλεκτός συνάδελφος Γιώργος Αρχοντάκης, συναντάμε πάμπολλες αναφορές αντιπροσώπων αγορητών γι αυτό το θέμα. Την πρώτη, κιόλας, ημέρα της Συνέλευσης τέθηκε προς ψήφιση το παρακάτω κείμενο, το οποίο κατέθεσε ο «Αντιπρόσωπος του Συλλόγου Εθνικοφρόνων Δημοδιδασκάλων και Νηπιαγωγών Θεσσαλονίκης».

«Εκφράζομεν τον θαυμασμόν και την βαθύτατην ευγνωμοσύνην των Ελλήνων Δημοδιδασκάλων προς τον μαχόμενον Εθνικόν Στρατόν και την Βασιλικήν Χωροφυλακήν διά τον ηρωισμόν και την αυτοθυσίαν αυτών υπέρ της ελευθερίας και ακεραιότητος της Πατρίδος μας, την οποία επιβλουλεύονται οι γείτονές μας εν συνεργασία μετά των εσωτερικών αυτής εχθρών».  

Στη συνέχεια, η Γενική συνέλευση επεξεργάστηκε και έθεσε προς ψηφοφορία το παρακάτω κείμενο:

«Εκ μέρους του 19^ου Πανελλήνιου διδασκαλικού Συνεδρίου, ως αντιπρόσωποι του Διδασκαλικού κόσμου της Ελλάδος και των υπ’ αυτού διατασσομένων νέων βλαστών της Ελληνικής φυλής.

Να γίνη ψήφισμα διά του οποίου:

1.      Να στιγματίζηται το αντάρτικον κίνημα ως αντεθνικόν και αυτόχρημα προδοτικόν και να διαδηλούται η κατ’ αυτού απέχθεια του Διδασκαλικού Κόσμου της χώρας και η διαβεβαίωσις ότι είναι έτοιμος ούτος να αντιταχθή κατ’ αυτού πάση θυσία, κατόπιν μάλιστα της νέας μορφής την οποίαν λαμβάνει το προδοτικόν τούτο κίνημα διά της συμμετοχής της διεθνούς σπείρας των Κοινωνικών αποβρασμάτων διαφόρων φυλών της λεγόμενης Διεθνούς ταξιαρχίας.

2.      Να στέλλεται χαιρετιστήριον μήνυμα προς τον μαχόμενον Εθνικόν στρατόν διά να εκφράζεται ο θαυμασμός και η ευγνωμοσύνη του Έθνους…».

Στο παραπάνω ψήφισμα, ο αντιπρόσωπος ενός από τους πέντε Συλλόγους των Αθηνών, που προφανώς είχε διαφορετική άποψη, πήρε τον λόγο καταθέτοντας διαφορετικό κείμενο προς ψήφιση. Ένα κείμενο που κανονικά θα έπρεπε να απηχεί την αγωνία όλων των εκπαιδευτικών της χώρας. Αλλά, δυστυχώς, όπως είπαμε τα πάθη ήταν τεράστια και είχαν τυφλώσει ακόμα και το μεγαλύτερο μέρος των δασκάλων της χώρας.

Στην εισαγωγή της αγόρευσής του ανάφερε ότι «τα μέλη του Συλλόγου μου αισθάνονται βαθύτατον πόνον διά το δράμα που περνά ο Ελληνικός λαός και διά αυτό νομίζομεν ότι πρέπει οι δάσκαλοι να αρθούν πάνω από τα πάθη, πάνω από κάθε κομματική διαφορά και εκμετάλλευση και να συντελέσωμε πραγματικά ζητώντας από όλους τους αρμοδίους να επικρατήση η αγάπη και η αδελφότητα εις την χώραν».

Ο αγορητής διαβάζει το υπό ψήφιση κείμενο που έχει ως εξής:

«Η ΙΘ Γενική Συνέλευσις της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας διερμηνεύουσα τον βαθύτατον πόνον πάντων των Διδασκάλων της χώρας διά την σκληράν δοκιμασίαν της φιλτάτης Πατρίδος και την ζωηράν και εύλογον ανησυχίαν αυτών δι’ αυτήν ταύτην την τύχην και το μέλλον της Ελληνικής Φυλής.

Α. Θεωρεί την άμεσον κατάπαυσιν του αδελφοκτόνου σπαραγμού και την αποκατάστασιν της ομαλότητος ως ύψιστην και πλέον επιτακτικήν Εθνικήν Ανάγκην.

Β. Καλεί όλους τους συναδέλφους όπως αιρόμενοι υπεράνω πάντων και οιωνδήποτε πολιτικών κομματικών υπολογισμών και προτάσσοντες το προς την Πατρίδα καθήκον και μόνον αυτόν, κηρύξωσι δι’ έργων και λόγων το ευαγγέλιον της αγάπης, της ομονοίας και της συναδελφώσεως. Ζήτω η Ελλάς!».

Δυστυχώς, στην ψηφοφορία που ακολούθησε υπερψηφίστηκε το πρώτο κείμενο, δίνοντας στο κείμενο της «ομόνοιας και της συναδέλφωσης» μία και μόνη ψήφο.

Σε αυτό το εμφυλιακό, πολεμικό κλίμα κινήθηκε όλη η Γενική Συνέλευση της ΔΟΕ. Αναφορές στις «ωμότητες των Σλαβοκομμουνιστών» έκαναν αρκετοί αντιπρόσωποι, κυρίως από περιοχές της Μακεδονίας και της Ηπείρου που εκείνη την περίοδο μαίνονταν οι μάχες για την επικράτηση του ενός ή του άλλου στρατού.

Δυστυχώς, οι φωνές της ενότητας και της λογικής ήταν ελάχιστες ακόμα και μέσα στο παραδοσιακά δημοκρατικό σώμα των δασκάλων, που τα επόμενα χρόνια, μετά τη λήξη του εμφυλίου, θα καλούνταν να επουλώσουν τα τραύματα της κοινωνίας και να οδηγήσουν τη χώρα στην πρόοδο και την ευημερία, μακριά από τα κομματικά πάθη του παρελθόντος. Καταστάσεις, που όπως προείπαμε, διατηρήθηκαν ακόμα και μετά τη μεταπολίτευση.