Βιώσιμη κινητικότητα: Επικίνδυνη σαν ιδέα, ανεφάρμοστη στην πράξη.

Χάρτης του Ρεθύμνου. Με μπλέ χρώμα φαίνονται οι οδοί που θα απαγορεύεται η κίνηση του αυτοκινήτου.

Ο όρος βιώσιμη κινητικότητα μπήκε στη ζωή μας τον τελευταίο καιρό, σαν μια εναλλακτική μορφή μετακίνησης σε αστικά κέντρα που αντιμετωπίζουν οξύ κυκλοφοριακό πρόβλημα. Θιασώτης της ιδέας είναι ο καθηγητής του Ε.Μ.Π. κ Βλαστός, ο οποίος έχει και την ομώνυμη έδρα στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Ο κ. Βλαστός έχει συνάψει σύμβαση με το Δήμο Ρεθύμνου προκειμένου να προωθήσει και να υλοποιήσει αυτή την ιδέα.

Η βιώσιμη κινητικότητα, σύμφωνα με τον κ. Βλαστό, στηρίζεται στο τρίπτυχο: περπάτημα, ποδήλατο, μαζική συγκοινωνία. Το αυτοκίνητο θεωρείται εχθρικό και επιθετικό μέσο και σκοπός της μελέτης είναι να δυσχεράνει την κυκλοφορία του ώστε να αποτρέπει τον κάτοχό του να το χρησιμοποιήσει. Αυτό επιτυγχάνεται με στένεμα δρόμων, ελαχιστοποίηση θέσεων στάθμευσης παρά την οδό, πεζοδρομήσεις δρόμων και αδιέξοδες διαδρομές.

Παράλληλα, δημιουργείται ένα ευρύ πλέγμα άνετων πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων, που κανείς δεν είναι αντίθετος, αφού βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων της πόλης, μαζική συγκοινωνία (κλασική ή σταθερής τροχιάς – τραμ-) και περιφερειακά πάρκινγκ.

Μέχρι εδώ όλα φαίνονται και ακούγονται ιδανικά, όμορφα και …μακροπρόθεσμα, αφού κανείς δεν πιστεύει ότι όλα αυτά πρόκειται να συμβούν και να εφαρμοστούν στο Ρέθυμνο! Και πράγματι, είναι σίγουρο ότι η μελέτη Βλαστού, σε πλήρη ανάπτυξη και εφαρμογή, θα περάσει το λιγότερο μια δεκαετία για να εφαρμοστεί στο σύνολό της. Το θέμα, όμως, είναι ότι όλες οι μελέτες που εκπονούνται αυτή τη στιγμή στο Ρέθυμνο, είναι προς αυτή την κατεύθυνση για να «κουμπώσουν» κάποια στιγμή μεταξύ τους σαν κομμάτια ενός μεγάλου παζλ. Ενδεικτικά αναφέρω:

• Λεωφόρος Κουντουριώτη και Μοάτσου: Πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, στένεμα του οδοστρώματος (έχει υλοποιηθεί).

• Λεωφόρος Παχλά: πεζόδρομοι, στένεμα οδοστρώματος, σταδιακή μονοδρόμηση (υλοποιείται).

• Δημακοπούλου-Γερακάρη: φαρδιά πεζοδρόμια, στένεμα οδοστρώματος, μείωση θέσεων στάθμευσης. Από 140 θέσεις, μένουν μόνο 40. (έτοιμο προς δημοπράτηση).

• Παραλιακή λεωφόρος Ελ Βενιζέλου: Πεζόδρομος, ποδηλατόδρομος, στένεμα οδοστρώματος, απαγόρευση στάθμευσης (έχει υλοποιηθεί).

• Κουρμούλη-Κριάρη: Στένεμα οδοστρώματος, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, μονοδρομήσεις. Η οδός Ψυχουντάκη θα είναι άνοδος και η Κουρμούλη κάθοδος. Τα οχήματα που θα θέλουν να βγουν από την πόλη θα περνούν υποχρεωτικά από την Ψυχουντάκη. Τα βαριά οχήματα θα πρέπει να βγαίνουν από την πόλη από τους κόμβους Ατσιπόπουλου ή Μισιρίων (έχει παραληφθεί η μελέτη)

• Παραλιακός δρόμος από Δελφίνι έως ξενοδοχείο Pearl: Ανακατασκευή πεζοδρομίων με δημιουργία ποδηλατόδρομου. Στένεμα οδοστρώματος, μείωση θέσεων στάθμευσης (έχουν υποσχεθεί 3 εκ. ευρώ ως πιλοτικό πρόγραμμα)

• Οδός Σταμαθιουδάκη έως Στρατόπεδο: Πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, στένεμα του οδοστρώματος στη μορφή της Κουντουριώτη (παραλήφθηκε η μελέτη).

• Είσοδος και έξοδος του υπόγειου πάρκινγκ των 4ων Μαρτύρων από τη Μοάτσου, αφού η Κουντουριώτη θα είναι λεωφορειόδρομος. (οδηγίες προς τους μελετητές του υπόγειου πάρκινγκ).

Σε αυτό το σημείο αξίζει να δούμε πώς φαντάζεται ο κ. Βλαστός το Ρέθυμνο της επόμενης δεκαετίας, μέσα από τη μελέτη του που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Δήμου Ρεθύμνου.

• Η βασικές μετακινήσεις θα γίνονται με τα πόδια, αφού καμιά απόσταση δεν είναι μεγαλύτερη των 20 λεπτών.

• Οι κάτοικοι των ανατολικών και δυτικών συνοικιών, εναλλακτικά, θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα ποδήλατά τους. Το ίδιο θα συμβαίνει και με τους κατοίκους των νότιων συνοικιών (Καλλιθέα, Μασταμπάς).

• Στις δύο εισόδους της Πόλης (Μισίρια, Κουμπέ) θα δημιουργηθούν δυο μεγάλα πάρκινγκ. Οι κάτοικοι της ενδοχώρας που θα θέλουν να μπουν στην πόλη, θα σταθμεύουν τα αυτοκίνητά τους εκεί και ή θα χρησιμοποιούν την αστική συγκοινωνία ή θα νοικιάζουν δημοτικά ποδήλατα για να μπουν στην πόλη.

• Η παλιά πόλη θα πεζοδρομηθεί τελείως. Κανένα μηχανοκίνητο μέσο δεν θα εισέρχεται. Οι κάτοικοί της θα σταθμεύουν τα οχήματά τους στο νέο υπόγειο πάρκινγκ των 4ων Μαρτύρων.

• Ο παραλιακός δρόμος από το Λύκειο Ελληνίδων ως το Pearl θα πεζοδρομηθεί. Απαγορεύεται στάθμευση και διέλευση οχημάτων.

• Η Λεωφόρος Κουντουριώτη θα είναι λεωφορειόδρομος για οχήματα σταθερής τροχιάς (τραμ) που δεν μολύνουν το περιβάλλον. Απαγορεύεται στάθμευση και διέλευση οχημάτων.

• Οι κάθετοι δρόμοι μεταξύ της Μοάτσου και Κουντουριώτη θα πεζοδρομηθούν. Απαγορεύεται στάθμευση και διέλευση οχημάτων.

• Η οδός Δημοκρατίας από το ύψος του Πλαιοντολογικού Μουσείου ως την παραλία, μέσω Βάρδα Καλλέργη, θα πεζοδρομηθεί και θα απαγορεύεται η στάθμευση και η διέλευση των οχημάτων.

• Με αυτόν τον τρόπο, η πόλη κόβεται στα δύο. Αν κάποιος από την Καλλιθέα θέλει να πάει στον Κουμπέ, δεν θα έχει δυνατότητα να περάσει από το κέντρο. Θα πρέπει να βγει από την πόλη και να ακολουθήσει είτε την εθνική οδό, είτε το περιφερειακό δρόμο του σχεδίου πόλεως. Το ίδιο ισχύει και γι αυτόν που θα βρίσκεται στην παραλιακή περιοχή της πόλης. Η οδός Ιουλίας Πετυχάκη, που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμε, θα είναι πεζόδρομος κι έτσι θα πρέπει να βγούμε έξω από την πόλη για να πάμε ως τον Κουμπέ.

Αυτά, με λίγα λόγια προβλέπει η μελέτη βιώσιμης κινητικότητας του κ. Βλαστού. Μια πόλη για πεζούς και ποδηλάτες χωρίς καθόλου αυτοκίνητο. Και βέβαια, κανείς δεν λέει όχι στο πεζοδρόμιο, στο ποδήλατο, και στη μαζική συγκοινωνία. Είναι λειτουργίες και δράσεις απαραίτητες στη σύγχρονη πραγματικότητα. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να απαγορεύσεις στον κάτοικο της πόλης να χρησιμοποιήσει το ιδιωτικό του αυτοκίνητο. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να αποτρέψεις τη χρήση του με ακριβά τέλη στάθμευσης, ώστε να αποθαρρύνεται η είσοδος στην πόλη. Όποιος δημότης, δηλαδή, θέλει να παίρνει το αυτοκίνητό του για να κατέβει στο κέντρο, να έχει τη δυνατότητα, αλλά εις γνώση του θα γνωρίζει ότι θα πληρώσει ακριβά αυτή τη μετακίνησή του! Μόνο έτσι θα μπορεί να λειτουργήσει η βιώσιμη κινητικότητα: όχι με απαγορεύσεις, αλλά με κίνητρα και αντικίνητρα.