Χαρίδημου Παπαδάκη Ο αιγυπτιακός φάρος του Ρεθύμνου (ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ)

«Από τη μια η αδιαφορία και η άγνοια των υπευθύνων και από την άλλη η αδιαφορία και η μη έρευνα των ανθρώπων που ασχολούνται με την ιστορία, δημιούργησαν ένα από τα μεγαλύτερα ψέματα στην ιστορία της πόλης. Αυτό της ιστορίας του φάρου, που στέκει ακόμα στο παλιό λιμάνι μας». Ξεκινώντας με αυτή την παραδοχή, που αναφέρει στα προλεγόμενα του νέου του βιβλίου, ο Χάρης Παπαδάκης ξεκίνησε να ξετυλίγει το μίτο που θα τον οδηγούσε στην ιστορική αλήθεια σχετικά με το πιο γνωστό, ίσως, μνημείο της πόλης του Ρεθύμνου: το φάρο που στέκει άγρυπνος φύλακας στην είσοδο του ενετικού λιμανιού.

Άλλωστε, το Χάρη, ποτέ δεν τον φόβισε η ιστορική έρευνα και μάλιστα σε θέματα παρθένα και άπιαστα. Απόδειξη, το μέχρι σήμερα συγγραφικό-ερευνητικό έργο του σε πεδία άγνωστα μέχρι πρότινος: «Τα Χασαπιά του Ρεθύμνου και όχι μόνο» (2005), «Οι Αφρικανοί στην Κρήτη-Χαλικούτες» (2008) και σήμερα «Ο αιγυπτιακός φάρος του Ρεθύμνου». Το συγγραφικό του, βέβαια, έργο είχε ξεκινήσει το 2003 με τον «Νταραμανελίτη» και εμβόλιμα είχε εκδώσει «Το νερό μιας Πολιτείας» (2006), ένα ιστορικό-σατιρικό διήγημα. Αλλά ο Χάρης, πνεύμα ανήσυχο και επαναστατικό και βαθύς, πλέον, γνώστης της τοπικής Ιστορίας, δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με τη ιστορική πλάνη που υπήρχε σε πολλά σημεία της ρεθεμνιώτικης Ιστορίας: «Ξεκινώντας πριν μερικά χρόνια να ερευνώ την ιστορία της πόλης που γεννήθηκα και ζω, ανακάλυψα ότι μεγάλωσα μέσα σε αρκετά ψέματα. Παρά τις σημαντικές ιστορικές έρευνες για την πόλη του Ρεθύμνου, παλιότερα αγνοήθηκε ή παραποιήθηκε η ιστορία αρκετών κτισμάτων της, συνειδητά ή ασυνείδητα και ως παραποιημένη έχει περάσει στην ιστορική συνείδησή μας». Έτσι, ο Χάρης Παπαδάκης ξεκίνησε το γοητευτικό και συνάμα κοπιαστικό ταξίδι για να αποδείξει την υπόθεση που χρόνια τώρα είχε ενστερνιστεί: ότι ο φάρος που αγέρωχα στέκει στη μπούκα του παλιού λιμανιού δεν είναι ούτε βενετικός ούτε τούρκικος αλλά αιγυπτιακός. Και πράγματι, μέσα από εμπεριστατωμένη βιβλιογραφική έρευνα και με τη συνδρομή της τεχνολογίας αλλά και ανθρώπων που χρόνια τώρα στέκονται αρωγοί στις ερευνητικές του ανησυχίες, απέδειξε ότι ο φάρος κατασκευάστηκε στην εποχή της Αιγυπτιοκρατίας (1830-1840) και συγκεκριμένα το 1838, όπως μαρτυρά η κατεστραμμένη από τα νεορεθυμνιώτικα graffiti επιγραφή στο υπέρθυρο του μνημείου, γεγονός που στηλιτεύει με σκωπτικό ύφος. Μέχρι, όμως να καταλήξει στην επιβεβαίωση, ο συγγραφέας, μας ταξιδεύει στην ιστορία του θεσμού των φάρων, παραθέτει τεκμήρια για την ύπαρξη ή όχι φάρου στο ενετικό λιμάνι της πόλης κατά τις διάφορες ιστορικές περιόδους κάνοντας «ζουμ» στα σχέδια αλλά και στις φωτογραφίες, γνωστές και άγνωστες, που παρουσιάζεται ο φάρος του Ρεθύμνου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φωτογραφίες του φάρου από το 1897 ως τις μέρες μας, όπου φαίνονται καθαρά οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις, ιδίως στην κορφή του, για να φτάσουμε στη σημερινή κατάσταση. Ο Χάρης δεν θα μπορούσε να μην καυτηριάσει με το δικό του μοναδικό τρόπο, την αδιαφορία που έχουν επιδείξει οι τοπικές αρμόδιες Αρχές γι αυτό το μοναδικό μνημείο, το οποίο έχει αφεθεί στην αδιαφορία και την εγκατάλειψη κινδυνεύοντας με κατάρρευση, σε αντίθεση με το φάρο των Χανίων ο οποίος πρόσφατα αναστυλώθηκε.

Το τελευταίο αυτό πόνημα του Χάρη Παπαδάκη, εκτός από την ιστορική αλήθεια που μας αποκαλύπτει, προσπαθεί να αφυπνίσει συνειδήσεις και να μας εμφυσήσει το σεβασμό στα μνημεία της πόλης μας, τη μεγαλύτερη και σπουδαιότερη κληρονομιά που διαθέτουμε ως τόπος.