Οι πανελλαδικές εξετάσεις

 

Τέλειωσε κι εφέτος ο Γολγοθάς των Πανελλαδικών εξετάσεων για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου και πλέον οι απόφοιτοι ετοιμάζονται για τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών τους. Φέτος, κατά κοινή ομολογία, η «σφαγή» έγινε στα Μαθηματικά. Θέματα δύσκολα, πολλά, που, όπως είπαν και οι Μαθηματικοί, απευθύνονταν μόνο σε ολίγους και εκλεκτούς, σε μαθητές που το μυαλό τους έπαιρνε παραπάνω στροφές από το κανονικό, κατά το κοινώς λεγόμενο.

Τέτοιες μέρες κάθε χρόνο, το μυαλό μου γυρίζει στα δικά μου, στην εποχή που κι εγώ έδινα Πανελλήνιες, όπως τις έλεγαν τότε. Ήταν Ιούνιος του 1986, πάνε πάνω από τριάντα χρόνια, και σκυμμένος στο γραφείο μου ίδρωνα και ξεΐδρωνα να προετοιμαστώ για τις εξετάσεις. Εφιαλτική χρονιά. Δεν ανεχόμουνα τίποτα. Κι ο ελάχιστος θόρυβος κι η παραμικρή κουβέντα με έβγαζαν από τα ρούχα μου. Τα πρωτόκολλα του Λονδίνου στην Ιστορία, η μετάφραση και η γραμματική στα Λατινικά, το «άγνωστο» στα Αρχαία και το μεγάλο ερωτηματικό στην Έκθεση, συνέθεταν ένα σκηνικό αλλοπρόσαλλο που θα μείνει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη μου.

Και, δόξα τω Θεώ, ήμουν από τους επιμελείς ή τυχερούς –όπως θέλετε πείτε το– και κατάφερα να επιτύχω τον στόχο μου. Μπήκα στο Πανεπιστήμιο, τελείωσα και διορίστηκα δάσκαλος, καταφέρνοντας να έχω ένα μηνιάτικο και να πορεύομαι.

Χρόνια αργότερα, το 2014, ξαναβίωσα τον ίδιο εφιάλτη, αλλά από την πλευρά του γονιού. Λες και δεν είχε αλλάξει τίποτα. Οι ίδιες αγωνίες, τα ίδια νεύρα, η ίδια ένταση, η ίδια αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά, από την κόρη μου αυτή τη φορά, που κι αυτή, ωστόσο, κατάφερε να πετύχει τον στόχο της.

Φαινομενικά ίδιες, θα μου πείτε, οι εποχές. Κι όμως όχι. Κατ’ αρχήν, στην εποχή μου, οι γονείς δεν έδιναν ένα σκασμό λεφτά για να προετοιμαστούν τα παιδιά γι’ αυτή την πρώτη μεγάλη αναμέτρηση με το Σύστημα. Το δημόσιο σχολείο δούλευε ακόμα με αξιοπρέπεια και πολλοί συμμαθητές μου, θυμάμαι, πέρασαν σε κάποια σχολή, χωρίς να κάνουν ούτε μια ώρα φροντιστήριο. Σήμερα θεωρείται αδιανόητο να μην ξοδέψει κάποιος μια μικρή περιουσία για να έχει την πιθανότητα «για μια θέση στον ήλιο».

Και άντε και μπήκε, άντε και τελείωσε το Πανεπιστήμιο. Μετά αρχίζουν τα δύσκολα. «Και τώρα, ΤΙ;» είναι το μεγάλο ερώτημα γονιών και νέων. Η γενιά μου, κουτσά στραβά, καταφέραμε και βρήκαμε τον δρόμο μας. Λίγο η ανάπτυξη της εποχής, λίγο το πελατειακό κράτος, ο καθένας μας βολεύτηκε κάπου. Οι σημερινοί απόφοιτοι όμως; Σε τι συνθήκες θα βγουν στην αγορά εργασίας; Κι ας έχουν πολλαπλάσια προσόντα από τη δική μου γενιά. Ξένες γλώσσες, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, φωτοτυπούνται και ξαναφωτοτυπούνται για να συνοδεύουν τα βιογραφικά που καθημερινά κατατίθενται σε διάφορες υπηρεσίες και εταιρίες. Και όποιος καταφέρει και πιάσει την πολυπόθητη θέση βλέπει τις αποδοχές του και τον πιάνει απογοήτευση. «Ο βασικός είναι» του λένε, καταλαβαίνοντας την πικρία του. Εκεί γύρω στα 600 ευρώ. «Και πάλι καλά που τα παίρνεις. Τυχερός είσαι» του λένε συγγενείς και φίλοι. Κι ας δουλεύει από ήλιο σε ήλιο…

Θα μου πείτε… και τι να κάνουμε; Να μη σπουδάζουν τα παιδιά; Ασφαλώς και όχι, απαντώ απερίφραστα. Η γνώση είναι δύναμη. Αλλά, ειλικρινά, δεν ξέρω πού πάμε και πώς πάμε…