Χάρη Παπαδάκη: «Οίκοι Ανοχής στην πολιτεία της Ανοχής»

 

 

Κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες το νέο βιβλίο του φίλου, δικηγόρου Χάρη Παπαδάκη με τίτλο «Οίκοι Ανοχής στην πολιτεία της Ανοχής».

Από το 2004 ο Χάρης έχει μια πλούσια συγγραφική-εκδοτική δραστηριότητα, εκδίδοντας, κάθε χρόνο, σχεδόν και από ένα πόνημα. Ξεκίνησε με τον «Νταραμανελίτη» το 2004, «Τα Χασαπιά του Ρεθύμνου και όχι μόνο» το 2005, «Το νερό μιας Πολιτείας» το 2006, «Οι Αφρικανοί στην Κρήτη-Χαλικούτες» το 2008, «Ο αιγυπτιακός φάρος του Ρεθύμνου» το 2009, «Ο Πλακιάς του χθες» το 2010, «Οι λεπροί στην Κρήτη-Μεσκίνηδες» το 2011.

Δύο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της συγγραφικής δραστηριότητας του Χάρη: Η πρωτοτυπία των θεμάτων που ασχολείται, μιας και το σύνολο, σχεδόν, των έργων του αποτελούν πρωτότυπες ερευνητικές εργασίας, στηριγμένες σε πρωτογενείς πηγές. Τη θεματολογία του την αντλεί και παρουσιάζει άγνωστες κοινωνικές ομάδες, ξεχασμένες από την Ιστορία. Γιατί, σύμφωνα με το Χάρη Παπαδάκη, όπως μου είχε εκμυστηρευθεί παλιότερα, οι ήρωες και οι επώνυμοι δεν τον ενδιαφέρουν. Γι αυτούς, ήδη έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία. Για τους περιθωριακούς και τους κατατρεγμένους, όμως, δεν έχει ή δεν θέλει να ασχοληθεί κανείς.

Το θέμα της πορνείας και ειδικά στην Κρήτη και στο Ρέθυμνο, που ασχολείται ο συγγραφέας, είναι ένα θέμα άκρως τολμηρό και δύσκολο. Η βιβλιογραφία, ελάχιστη. Ο Χάρης, όμως, με μεράκι και πείσμα, καταφέρνει και φέρνει σε πέρας και αυτό το δύσκολο έργο.

Το βιβλίο ξεκινά με εννοιολόγηση των όρων που αφορούν στην πορνεία: πόρνη, πορνεία, προαγωγός, μαστρωπός, σωματέμπορας, προστάτης, τσατσά, αφροδίσια νοσήματα… Στη συνέχεια ασχολείται με τη συνοικία του Ρεθύμνου στην οποία άνθισε η πορνεία. Και μιλάμε, βέβαια, για το κάστρο της Φορτέζας και τους δρόμους γύρω απ’ αυτή. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο συγγραφέας στο πενταγωνικό οχυρό, έξω από την ανατολική, κύρια, πύλη του κάστρου. Αναδεικνύει την ιστορία του, άγνωστη για πολλούς, και τις χρήσεις που άλλαξε, από την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, οπότε και κατασκευάστηκε, μέχρι τις μέρες μας. Αναφέρει ότι για αρκετά χρόνια στεγάζονταν εκεί τα πορνεία του Ρεθύμνου, κι από εκεί πήραν οι πόρνες το προσωνύμιο «μπεντενιώτισες», λόγω του μπεντενιού, τοίχου, που περιέκλειε το οχυρό. Ακόμα ηχεί στα αυτιά μου η ιστορία που μου διηγήθηκε ξαδέρφη μου, όταν στα μαθητικά της χρόνια, στο χωριό, ήθελε να πάει σε κάποιο πάρτι της εποχής. Η γιαγιά της, εξοργισμένη της λέει: «Σαν τις μπεντενιανές μωρή, θα γίνεις;»

Στη συνέχεια ο συγγραφέας κάνει μια ιστορική αναδρομή στις διάφορες περιόδους. Βενετοκρατία, Τουρκοκρατία, Αιγυπτιοκρατία, Ρωσοκρατία, Κρητική Πολιτεία. Σε όλες τις περιόδους η παρουσία επίσημων οίκων ανοχής ήταν μικρή. Εξαίρεση αποτελεί η Ρωσοκρατία, αφού χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες κατέκλυσαν το Ρέθυμνο και η ανάγκη οίκων ανοχής ήταν επιβεβλημένη. Οι Ρώσοι έφεραν και τα καφωδεία, τα γνωστά καφέ-σαντάν. Ξεχωριστή, εκτενής αναφορά σε αυτό το κεφάλαιο γίνεται στη γνωστή Μαντάμ Ορτάνς, άγνωστες πτυχές της ζωη΄ς της οποίας ξετυλίγονται.

Στο επόμενο κεφάλαιο ο Χάρης Παπαδάκης ασχολείται με τους Ρεθεμνιώτες συγγραφείς και ποιητές που έχουν αναφορές στα έργα τους για τα πορνεία και τις πόρνες στο Ρέθυμνο. Αποσπάσματα του Παντελή Πρεβελάκη, Γιώργου Καλομενόπουλου, Ανδρέα Νενεδάκη, Λιλίκας Νάκου και Γιάννη Δαλέντζα, δίνουν ένα ξεχωριστό άρωμα στο βιβλίο, αφού η μοναδική πένας τους περιγράφει με γλαφυρότητα τις ιερόδουλες της εποχής καθώς και τους χαρακτηριστικούς τύπους που σύχναζαν στα πορνεία τους.

Στο  τελευταίο κεφάλαιο ο συγγραφέας, πλησιάζοντας στο σήμερα, δίνει έμφαση στις αφηγήσεις και στις προσωπικές μαρτυρίες, καθώς και στα δικά του βιώματα. Μην ξεχνάμε ότι ο Χάρης, 60άρης σήμερα, έζησε στα νεανικά του χρόνια το «τέλος εποχής» των οίκων ανοχής στο Ρέθυμνο, μιας και το τελευταίο «σπίτι» έκλεισε το 1991, με τη Ρούλα να φεύγει οικειοθελώς μετά την έξωση που ο ίδιος ο συγγραφέας ως δικηγόρος, κατ’ εντολή πελάτη του, της επέδωσε.

Οι οίκοι ανοχής έφυγαν από το Ρέθυμνο, παραμένοντας, όμως, η ίδια πολιτεία της ανοχής…

Για μια φορά ακόμα, συγχαρητήρια στο Χάρη για την καινούργια του ερευνητική εργασία. Και είμαι σίγουρος, ότι τώρα που ετοιμάζεται να συνταξιοδοτηθεί ως δικηγόρος, θα έχει πολύ περισσότερο χρόνο να μας χαρίσει κι άλλα πρωτότυπα και ενδιαφέροντα πονήματα.