Σχολική εφημερίδα ηλικίας 56 ετών

Οι σχολικές εφημερίδες αποτελούν στις μέρες, μαζί με τα σχολικά περιοδικά, ένα συνηθισμένο φαινόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που σκοπό έχουν να προβάλλουν τις δράσεις της σχολικής μονάδας αλλά παράλληλα να ωθήσουν τους μαθητές στην ορθή γραπτή έκφραση, που τόσο πλήττεται στις μέρες μας με την εισβολή της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας. Η έκδοση τέτοιων εντύπων διευκολύνεται με την πρόοδο της τεχνολογίας και δη της τυπογραφίας και έτσι, συχνά, φτάνουν στα χέρια μας μαθητικές εκδόσεις πραγματικά αξιόλογες, τουλάχιστον όσον αφορά στην εμφάνιση. Το ίδιο πράγμα, όμως, δεν μπορούσε να συμβεί πριν από μερικές δεκαετίες, αφού ούτε ηλεκτρονικοί υπολογιστές υπήρχαν, ούτε φωτοτυπικά και η τυπογραφική έκδοση ενός μαθητικού εντύπου φάνταζε ουτοπική. Το μόνο «εργαλείο» που είχε στη διάθεσή του το σχολείο και ο δάσκαλος και όχι σε όλες τις περιπτώσεις, ήταν μια γραφομηχανή.

Σκαλίζοντας πριν από μερικές ημέρες το αρχείο του Δημοτικού Σχολείου Ρουσσοσπιτίου, στο οποίο υπηρετώ και το οποίο, σύμφωνα με το αρχείο που διαθέτει, φαίνεται ότι λειτουργούσε από το τέλος του 19ου αιώνα, ανακάλυψα με έκπληξη κάποια φύλλα σχολικών εφημερίδων του 1952 και του 1955.

«Εκδότης» ήταν το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου, το επονομαζόμενο, ως και σήμερα «Καμαράκι». Η μία από τις δύο σχολικές εφημερίδες, που άρχισε να εκδίδεται το 1952 είχε την ονομασία «ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ».

Η πρώτη σελίδα του 7ου τεύχους της "ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΧΑΡΑΣ"

Στη διάθεσή μου έχω το 6ο και το 7ο τεύχος της εφημερίδας και όπως προκύπτει από τις ημερομηνίες που αναγράφονται, ήταν εβδομαδιαίες, αφού το 6ο τεύχος έχει ημερομηνία έκδοσης 10/4/1952, ενώ το 7ο τεύχος 16/4/1952. Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι το 2ο Δημοτικό Σχολείο αναγράφεται ως «Πρότυπο». Η διάθεση της εφημερίδας γινόταν και με το Ταχυδρομείο, τουλάχιστον στους …απομακρυσμένους παραλήπτες, όπως μαρτυρά η ταχυδρομική σφραγίδα στο πίσω μέρος της εφημερίδας.

Η σφραγίδα του ταχυδρομείου, με παραλήπτη το Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου και ημερομηνία 16 Απριλίου 1952.

Όσον αφορά στο περιεχόμενο ήταν θεματικό, με κάποιες σταθερές «στήλες» που αφορούσαν σατιρικά ποιήματα, ιστοριούλες, ανέκδοτα και γλωσσοδέτες. Έτσι, το 6ο τεύχος αναφέρεται στον εορτασμό της 25ης Μαρτίου με ομιλίες και ποιήματα μαθητών, ενώ το 7ο τεύχος έχει σαν θέμα του το Πάσχα, πάλι με την ίδια δομή. Η δεύτερη σχολική εφημερίδα, με εκδότη τους μαθητές της Έκτης τάξης του 2ου Δημοτικού Σχολείου, το οποίο τώρα δεν αναφέρεται ως «πρότυπο», αλλά σαν «Β’ Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνης - Α’ Περιφέρειας» έχει ημερομηνία 30/10/1955 και ονομασία «ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ».

Το 1ο φύλλο της "ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ"

Στο 1ο φύλλο της τετρασέλιδης εφημερίδας, στην πρώτη σελίδα, αναφέρονται οι σκοποί από τη συντακτική επιτροπή: «Είναι καιρός τώρα, που ποθούσαμε όλοι οι μαθητές και μαθήτριες της Έκτης τάξεως του Δημοτικού μας Σχολείου, τα καλύτερα από τα μικρά πνευματικά μας δημιουργήματα να συγκεντρώνωνται και να δημοσιεύωνται σε μια μικρή σχολική εφημερίδα. Από σχετικές συζητήσεις βρίσκομε όλοι, ότι η προσπάθεια τούτη της Μαθητικής μας Κοινότητος είναι πολύ χρήσιμη και ωφέλιμη για το μεγάλο μορφωτικό σκοπό μας. Τελειόφοιτοι εμείς του Δημοτικού Σχολείου αισθανόμαστε την υποχρέωση και την ανάγκη να δημιουργήσωμε κάτι το πνευματικό αξιόλογο. Η εφημερίδα μας θα είναι το καλύτερο μέσο, να έλθωμε σε πνευματική επικοινωνία με πολλά παιδιά του σχολείου μας και άλλα σχολεία. Οι καλύτερες εκθέσεις, τα ωραιότερα ποιήματα, τα έξυπνα αινίγματα και δημιουργήματα, οι διδαχτικές παροιμίες, τα ευχάριστα λογοπαίγνια, οι απορίες και σκέψεις μας πάνω στα διάφορα μαθήματα πρέπει να βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Όλα αυτά θα μας παρακινούν σε σκέψη, σε κρίση, σε δημιουργία. Θα μας βοηθήσουν στην έκφραση των σκέψεων, των παρατηρήσεων, των αισθημάτων και των εντυπώσεών μας. Οι ικανώτεροι θα προσπαθούμε να παρουσιάζωμε κάτι που αξίζει να διαβαστή και ν’ ακουστή. Οι πιο αδύνατοι διαβάζοντας όλα αυτά, θα δουν και θα ακολουθήσουν και αυτοί το δημιουργικό δρόμο. Σκοπός και προσπάθειά μας είναι η αλληλομόρφωσή μας. Με την ελπίδα ότι σας αρέσει η προσπάθειά μας και οι σκοποί μας σας στέλνομε εγκάρδιο συναδελφικό χαιρετισμό. Οι μαθηταί ΣΤ’ τάξεως».

Η εφημερίδα έχει αφιέρωμα στην 28η Οκτωβρίου και στη γιορτή της σημαίας, με ποιήματα και πεζά, ενώ τα πολιτικά - εθνικά ζητήματα της περιόδου δεν αφήνουν ασυγκίνητους τους μικρούς μαθητές. Έτσι, υπάρχει ποίημα που αναφέρεται στον αγώνα των Κυπρίων για να αποτινάξουν τον αγγλικό ζυγό. Την εφημερίδα συμπληρώνουν ανέκδοτα, παιχνίδια, αινίγματα και κουίζ γνώσεων. Χαρακτηριστική η ερώτηση που παραπέμπει στην επιμονή της διδασκαλίας της γραμματικής των τότε Αναλυτικών Προγραμμάτων: «Το «ν» των προθέσεων «συν» και «εν» τι γίνεται μπροστά στα ουρανισκόφωνα; στα χειλόφωνα; Στα υγρά;».

Και για να σκαλίσω τις μνήμες των παλαιότερων, παραθέτω τα ονόματα των μικρών «αρθρογράφων», όπως αυτά αναγράφονται και στα τρία φύλλα των παραπάνω εφημερίδων, οι οποίοι σήμερα θα πρέπει να διάγουν την έβδομη δεκαετία της ζωής τους.

Τερέζα Νησιανάκι, τάξη ΣΤ’ Κωνσταντίνος Δαμάσκος, τάξη ΣΤ’ Νικόλαος Βιστάκις, τάξη ΣΤ’ Μαίρη Π. Πετρακάκι, τάξη ΣΤ’ Ιωάννης Μπελιμπασάκις, τάξη ΣΤ’ Σ. Λουκάκη, τάξη ΣΤ’ Π. Λουκάκη, τάξη ΣΤ’ Αθηνά Κ. Δασκαλάκι, τάξη ΣΤ’ Αιμιλία Βογιατζάκι, τάξη ΣΤ’ Ιωάννα Κ. Παπιομίτογλου, τάξη ΣΤ’ Ευφροσύνη Κόντου, Τάξη ΣΤ’ Εμμ. Σηφακάκης, Τάξη ΣΤ’ Π. Μυριοκεφαλιτάκης, Τάξη ΣΤ’ Παγώνα Λουκάκη, τάξη ΣΤ’ Πολ. Οικονομάκη, Τάξη ΣΤ’ Μιχαήλ Σταγάκης, Τάξη ΣΤ’ Σοφ. Δαμάσκω, τάξη Γ’ Π. Προβιάς, Τάξη Β’